دلیل اهمیت لینوکس چیست و چرا این سیستم عامل مهم است؟
میل به کمال و بهینگی در درون بشر و نیاز یا لذت وی از همکاری در تحقق آن. موضوع خیلی ساده است. در سال 1991 یک دانشجوی جوان در دانشگاه هلسینکی با نام لینوس توروالدز از قابلیت‌هاي سیستم‌عامل MINIX (یک سیستم‌عامل با هسته مینی‌مال که براساس یونیکس توسعه داده شده بود) خوشش آمد، اما از محدودیت مجوز آن که تنها در زمینه‌هاي آموزشی قابل استفاده بود، ناراضی بود و به همین دلیل، کار روی پروژه سیستم‌عامل شخصی‌اش را آغاز کرد که اين پروژه به هسته لینوکس تبدیل شد.
در ابتدای کار، سیستم‌عامل لینوکس روي MINIX توسعه داده مي‌شد، اما پس از گذشت زمان و بلوغ لينوكس کار توسعه آن روی خودش دنبال شد. در ادامه، توروالدز از کدهای پروژه گنو (شامل یک سری برنامه‌هاي یونیکس، کتابخانه و کامپایلر) که درسال 1983 توسط ریچارد استالمن آغاز شده بود، در سیستم‌عامل خود استفاده كرد و مجوز GPL را برای عرضه سیستم خود برگزید. مجوزی که امکان دسترسی همه را به کد سیستم‌عامل فراهم‌کرده و همچنين اجازه استفاده‌هاي تجاری از آن را نیز فراهم مي‌کرد و این‌گونه بود که لینوکس، به زمین بازی بزرگي برای خوره‌هاي برنامه‌نویسی تبديل شد که امروزه تعداد بسیار زیادی از برنامه‌نویسان در سطح دنیا، با مقاصد مختلف تجاری یا سرگرمی، به توسعه و نگه‌داری کد در آن مي‌پردازند، ماجول‌هاي جدید را به آن اضافه كرده و باگ‌های کشف شده را حذف مي‌کنند يا برنامه‌هاي جدیدي برای آن مي‌سازند یا امکان اجرای دیگر برنامه‌ها را در آن فراهم مي‌كنند.
توزیع جدیدی از آن را فراهم كرده یا نسخه اختصاصی خود را برای مقاصد شخصی (دسکتاپ یا سرور) از صفر (از روی کد) مي‌سازند و در مجموع، هر كاربري هر کاری که مي‌خواهد با لینوکس انجام‌می‌دهد. اما واقعاً چرا لینوکس مهم است؟ و چرا برای تولد بیست سالگی‌اش این همه هیاهو به پا کرده‌ایم؟"همان‌طور که علوم و مفاهیم بنیادیشان به کسی تعلق ندارد و در تمام جنبه‌هاي زندگی ما استفاده مي‌شوند،لینوکس و تفکر پس‌زمینه آن نیز به کسی تعلق ندارد و به تدریج در حال نفوذ به تمام جنبه‌هاي زندگی ما است."
مهم‌ترین وجه اهمیت لینوکس، عجین شدن آن با توسعه براساس مدل اپن‌سورس است. تا آنجا كه این روزها لینوکس و اپن‌سورس را با یکدیگر مترادف مي‌دانند، اما باید دقت کرد که لینوکس پرچم‌دار و یکی از موفق‌ترین نمونه‌هاي مدل توسعه اپن‌سورس به شمار مي‌آید. در اصل، زماني كه لينوكس پا به عرصه وجود‌گذاشت و کد خود را به صورت باز در اختیار همگان قرار داد، در یکی از جدی‌ترین زمینه‌هاي دنیای آی‌تی مبحث اپن‌سورس را مطرح مي‌كرد: سیستم‌عامل! زمینه‌ای که هم‌اکنون نیز، پس از بیست سال، محل جدال شرکت‌هاي بزرگ فعال در آی‌تی است و ابزاری برای تسلط بر بازار یا فروش سخت افزار به شمار مي‌آید. در این شرایط و با مطرح‌شدن لینوکس به عنوان یک مجموعه اپن سورس، کارایی‌ها و قابلیت‌هاي خوب سیستم‌عامل یونیکس و مجموعه گنو با هم در اختیار کاربران قرار گرفت و خیل عظیمی از توسعه‌دهندگان حرفه‌اي یا مبتدي را به سوی خویش جذب کرد.
با نمایان‌شدن شایستگی‌هاي این سیستم عامل، اقبال توسعه‌دهندگان به آن بیش از پیش رو به رشد گذاشت. این در حالی بود که شرکت‌هاي بزرگ فناوری مانند مایکروسافت، اپل یا آی‌بی‌ام از مدل Closed Source به‌عنوان موفق‌ترین مدل تجاری برای سیستم‌عامل تا آن زمان در سیستم‌هاي تجاری خود استفاده مي‌کردند و گویی برای عرضه سیستم‌عامل راه ديگري وجود نداشت. با این حال، با مطرح شدن لینوکس و معرفی مدل جدید اپن‌سورس برای سیستم‌عامل‌هاي تجاری، مدلی جدید در تجارت سیستم‌عامل ایجاد شد که با استقبال خیل عظیمی از کاربران، توسعه دهندگان و شرکت‌هاي مختلف مواجه شد. مدلی که امروزه، موفقیت آن ثابت شده و به مثالی برای توسعه کد در دیگر زمینه‌هاي نرم‌افزاری نیز تبدیل شده است. همچنين، ماهیت باز این سیستم‌عامل این امکان را فراهم كرده که شرکت‌هاي مختلف با استفاده از آن، به معرفی مدل‌هاي تجاری جدید اقدام‌کرده و به روش‌هاي مختلف در توسعه فناوری‌ها نقش داشته باشند. از این رو است که تولید‌کنندگان سخت‌افزاری مانند دل و لنوو با عرضه لینوکس روی کامپیوترهای رومیزی و همراهشان، علاوه برکاهش قیمت سخت افزار، سعی بر افزایش سهم فروش خود در بازار دارند.
همچنين، ماهیت باز لینوکس این امکان را فراهم كرده تا شرکتی مانند گوگل به عرضه رايگان آن (آندروئید) روي گوشی‌هاي همراه، تبلت‌ها و تلویزیون‌های هوشمند اقدام کرده و با استفاده از جست‌وجو، تبلیغات و برنامه‌هاي اختصاصی روی آن به کسب درآمد بپردازد. همان مدل تجاری که شرکت پالم (و سپس اچ پی) نیز با WebOS در پیش گرفته بود . همچنين، لینوکس در مدل تجاری پردازش بر مبنای کلاود نیز جایگاه مهمی کسب کرده است، چه در سمت سرور و چه در سمت کلاینت. سیستم‌عامل‌هاي کروم و سیستم‌عامل مخفی موزیلا که گفته مي‌شود، رقیبی برای کروم است، نمونه‌هاي مهمی از این موارد هستند. این مدل‌هاي تجاری همه در کنار مدل سنتی شرکت‌هاي قدیمی مانند رد‌هت و ناول مطرح مي‌شوند که با تولید و عرضه رایگان لینوکس، سعی در کسب درآمد از پشتیبانی و نگه‌داری سیستم‌هاي مذکور داشته‌اند. این همه تنوع مدل تجاری برای یک سیستم‌عامل یکتا در مقابل رقبای موجود در بازار، خود موفقیتی بزرگ به شمار مي‌آید.
وقتي بحث موفقیت پیش مي‌آید، همه ذهن‌ها به سمت شاخص‌هایی مانند سهم از بازار، میزان فراگیر بودن روی تجهیزات، درصد رشد سهم از بازار و بسیاری از اعداد و ارقامی مي‌رود که در شركت‌هاي تجاري به عنوان ابزارهاي سودمندي براي نمايش موفقيت به كار مي‌روند. اگرچه لینوکس در زمینه اعداد و ارقام و شاخص‌هاي بازاری نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد، اما باید توجه داشت که شاخص‌هاي بسیار مهم دیگری نیز وجود دارند که مي‌توان آن‌ها را به‌عنوان تعیین کننده میزان موفقیت یک سیستم‌عامل در نظر گرفت. شاخص‌هایی مانند شاخص انعطاف‌پذیری، کارایی در برابر قیمت، کارایی به ازای حجم داده‌هاي پردازش، شاخص امنیت، شاخص هزینه مالکیت و نگه‌داری، شاخص نگه‌داری کد و میزان به‌روزرسانی. كه در مقاله‌هاي بعدی به تفصیل این شاخص‌ها را بررسي خواهيم كرد.
با تمام اين اوصاف، سیستم‌عامل لینوکس نه رقیبی برای سیستم‌عامل‌هاي موجود است و نه سیستم‌عاملی است که صاحبش را با سود و زیان مواجه سازد. هیچ‌کس صاحب لینوکس نیست و لينوكس به همه ما انسان‌ها تعلق دارد. لینوکس (و جد آن، يعني سیستم‌عامل همیشه محبوب یونیکس)، دانشی همانند «دو دوتا، چهار تا» یا شاید همانند فرمول‌هاي پیچیده و اثبات شده ریاضی است که شاید فردی برای نخستين‌بار آن را مطرح کرده، اما افراد بسیار زیادی در اثبات، توسعه و آموزش آن به مجموعه انسان‌ها نقش داشته‌اند. دانشی که همه مي‌دانند (یا مي‌توانند بدانند) که با اعداد دو و دو چه‌مي‌کند تا نتیجه چهار را برای ما تولید کند. در صورتی که در محاسبه نیز با خطایی مواجه شود، کسی پیدا مي‌شود که بی هیچ چشمداشتی و فقط برای علم و خدمت به بشریت، اشکال‌هاي مرتبط را برطرف كرده و مجموعه را بهینه‌سازی‌كند. نه دانش نیمه‌کاره‌ای که به ازای دریافت پول، تنها اعداد دو و دو را بخواهد و با هزار حرف و حدیث و نصب انواع درایور عدد چهار را تولید کند و در پایان، با نشان دادن یک صفحه آبی به محاسبات دوباره نیاز داشته باشد. همان‌طور که علوم و مفاهیم بنیادیشان به کسی تعلق ندارد و در تمام جنبه‌هاي زندگی ما استفاده مي‌شوند، لینوکس و تفکر پس زمینه آن نیز به کسی تعلق ندارد و به تدریج در حال نفوذ به تمام جنبه‌هاي زندگی ما است.
مخالفان این سیستم‌عامل‌است. هر از چندگاهی و با اعلام سهم سیستم‌عامل‌ها از بازار دسکتاپ، طرفداران شرکت‌هاي مایکروسافت و اپل در مقابل جامعه اپن‌سورس قرار مي‌گیرند و هر یک به توجیه و توضیح این آمار مي‌پردازند. اما در واقع سهم لینوکس در بازار دسکتاپ بسیار بسیار کمتر از سهم سیستم‌عامل مک و ویندوز است و در این کم بودن، 4% تا 8% از سهم بازار فرق چندانی ندارند (اعدادی که از منابع مختلف ذکر شده‌اند). اما هیچ‌گاه کم بودن سهم یک سیستم‌عامل از بازار به معنای عدم کارایی یا شایستگی نسبت‌به بقیه رقبای موجود در بازار نیست، بلکه به عوامل مختلفی بستگي دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت.
مهم‌ترین دلیل فراگیر بودن سیستم عامل‌هاي مایکروسافت و اپل، ماهیت ساختاری و موفقیت مدل تجاری آن‌ها در مقابل مدل تجاری لینوکس است. مدل تجاری که شامل فروش خود سیستم عامل، توسعه API مناسب و یکپارچه برای توسعه برنامه‌ها روی آن (مانند دات نت)، تعیین اکو‌سیستم مناسب برای نرم‌افزارهای طرف سوم، وابسته‌سازی سیستم به انواع درایورها و مجاب‌کردن تولید‌کننده‌سخت‌افزار برای دریافت مجوز و پرداخت هزینه‌هاي مرتبط و همچنین ایجاد لابی‌هاي قوی در میان تولید‌کنندگان سخت‌افزارهای مصرفی‌الکترونیکی (کامپیوتر رومیزی و لپ‌تاپ) و مجبور‌کردن کاربر به انتخاب سیستم‌عامل به همراه سخت افزار مي‌شود كه هر کدام به شدت در موفقیت یا عدم موفقیت یک سیستم‌عامل در بازار مؤثر هستند.
در مقابل مدل تجاری سنتی لینوکسی شامل عرضه رایگان‌نرم‌افزار و کسب‌درآمد از پشتیبانی و نگه‌داری آن مي‌شود. مواردی که سیستم‌عامل لینوکس در بسیاری از آن‌ها با ضعف فراواني مواجه بوده و به دلیل ماهیتش يا عدم وجود یک متولی بازاریابی مناسب و عدم امکان فروش آن، کسی هم به فکر رفع یا بهینه‌سازی آن‌ها نیست. اگرچه تلاش‌هاي بسیاری از سوی متولیان پروژه‌هاي مختلفی مانند فدورا و اوبونتو برای حل مشکلات مرتبط انجام شده، اما بحث چند پارگی در توسعه لینوکس (به ویژه در حوزه‌هايي غیر از هسته) و تعدد توزیع‌ها و تقسیم‌شدن انرژی توسعه‌دهندگان در سطحی وسیع مانع از به ثمر نشستن این تلاش‌ها شده و همچنان کاربران عادی را از محیط لینوکس دور نگه مي‌دارد.
یکی از مواردی که در عدم گسترش لینوکس در بازار دسکتاپ مؤثر بوده، نبودتبلیغات درست درباره آن و همچنین دید نامناسب بسیاری از کاربران معمولی نسبت به آن است. به طوری که بسیاری از کاربران یا از وجود آن خبر ندارند یا تصور مي‌کنند که در صورت استفاده از لینوکس با هیولایی فضایی مواجه خواهند شد که آن‌ها را از انجام امور روزمره باز‌خواهد داشت. تصور بسیاری از افراد، از جمله بسیاری از با‌تجربه‌ترین فعالان حوزه آی‌تی نیز از لینوکس، یک خط فرمان سياه رنگ است که برای انجام امور روزمره حتي ویرایش عکس باید از آن استفاده کرد. یکی دیگر از مهم‌ترین عواملی که در عدم گذار کاربران به لینوکس مؤثر است، عادت بیش از حد آن‌ها به سیستم‌هاي موجود و عدم تمایل به ایجاد تغییر در سیستم کاری آن‌ها است.
مهم‌ترین دلیل عدم موفقيت لینوکس در مقابل رقبا به زعم بسیاری از کارشناسان حوزه آی‌تی، عدم وجود یک استاندارد یا پلتفرم واحد و مناسب مانند .NET برای توسعه برنامه‌هاي کاربردی از طرف توسعه‌دهندگان ثانویه و عدم رغبت آن‌ها به عرضه محصولات روي این سیستم‌عامل است که نقطه قوت سیستم‌عامل‌هاي ویندوز و مک بوده و نقش مهمی در موفقیت آن‌ها داشته است. وجود انواع و اقسام کامپایلرها، روش‌هاي برنامه‌نویسی، تعدد محیط‌های گرافیکی (از جمله GNOME، KDE، XFCE و...) وابزارهاي مديريت بسته‌هاي نرم‌افزاري (Package Manager) گوناگون برای مدیریت و نصب برنامه‌ها در توزیع‌هاي مختلف و گوناگون لینوکس و عدم هماهنگی آن‌ها با یکدیگر (و اجبار توسعه‌دهنده به بسته‌بندي کد براي تمام توزیع‌هاي محبوب) که در بسیاری از موارد کاربر را مجبور به استفاده از نرم‌افزارهای همراه توزیعی خاص‌کرده یا وی را به زحمت خواهند انداخت و همچنین عدم پشتیبانی مناسب محیط‌های توسعه از رابط‌های گرافیکی سه‌بعدی برای توسعه‌بازی روی لینوکس از مواردی هستند که توسعه لینوکس و جذب کاربران جدید به سمت آن را به شدت با کاهش مواجه مي‌سازد."یکی از مواردی که در عدم گسترش لینوکس در بازار دسکتاپ مؤثر بوده، نبودتبلیغات درست درباره آن و همچنین دید نامناسب بسیاری از کاربران معمولی نسبت به آن است."
در برابر تمام موارد ذکر شده، شاخص‌هاي دیگری را نیز مي‌توان برای سنجش میزان موفقیت یک سیستم‌عامل در نظر‌گرفت: شاخص‌هاي کارایی در برابر قیمت، کارایی به ازای حجم و پردازش، شاخص امنیت، قابلیت اعتماد و همچنین شاخص استقلال از برنامه‌هاي ثانویه. در ادامه به توضیح و تبیین در این زمینه خواهیم پرداخت.
مقالات کامپیوتر, بهترین و جدیدترین مقالات علمی, پایگاه نشریات علمی, جدیدترین و به روز ترین مقالات, انجمن های تخصصی, مقاله های تخصص در همه رشته ها, پیشگامان متا, meta4u.com
مقایسه عملیاز لحاظ عملکرد بين سیستم عامل‌هاي ویندوز و لینوکس، در منابع مختلف مقايسه‌هاي بسياري انجام شده است که هريك توجه خود را بر قسمتی خاص معطوف كرده‌اند. با این حال، در یک مقایسه ساده بین اوبونتو و ویندوزهای ویستا و ویندوز 7 (نسخه‌هاي نهایی یا
Ultimate)، نتایج جالبی به دست آمده‌اند که توجه شما را به آن‌ها جلب مي‌کنیم. این مقایسه‌ها روي یک كامپيوتر مجهز به پردازنده
Core i7 920 با فرکانس67,2 گيگاهرتز و هشت مگابايت
Cache به همراه شش گیگابایت رم و پانصد گیگابایت هارددیسک با حافظه نهان شانزده مگابایتی انجام شده است.
نخستين آزمايش، مقایسه بین زمان نصب سیستم‌عامل‌ها است که نتایج آن‌را در شكل یک مشاهده مي‌كنيد. همان‌طور که مشهود است، اوبونتو با سرعت مناسب‌تری روي سیستم نصب‌مي‌شود. در ضمن، در صورتی که زمان لازم را برای نصب درایورهای سخت‌افزاری برای ویندوز در نظر بگیریم، اعداد به دست آمده توسط ویندوز بسیار بیشتر از مقادیر ذکر شده خواهد بود، در حالی که اوبونتو تمام درایورهای سخت‌افزاری را به‌صورت آماده نصب کرده است."مهم‌ترین قانون لینوس توروالدز بیانگر این مطلب است: «داشتن چشم‌هاي ناظر کافی باعث مي‌شود تا باگ‌ها، چیز مهمی نباشند!»"
آزمایش دوم، حجم اشغال شده توسط سیستم‌عامل روي هارددیسک سیستم است که نتایج آن را در شكل2 مشاهده مي‌کنید. همان‌طور که ديده مي‌شود، فضای اشغال شده توسط اوبونتو یک پنجم فضای مورد نیاز ویندوز هفت 64 بیتی است. توجه كنيد که فضای اشغال شده توسط اوبونتو، به همراه نرم‌افزارهای آفیس و مرورگر‌هاي مختلف اینترنتی و همچنین چند برنامه ویرایش عکس و گفت‌وگو است، در حالی که روي ویندوزها، نیاز به نصب تمام این نرم افزارها به‌صورت جدا وجود داشته و هر کدام فضای مورد نیاز خود را اشغال خواهند کرد.آزمایش بعد، سنجش سرعت بوت سیستم‌عامل‌ها است که در مقیاس ثانیه اندازه‌گیری شده و نتایج آن در شكل 3 ارائه شده است. این زمان از لحظه فشردن دکمه پاور سیستم محاسبه شده و حدود بیست ثانیه آن به عملکرد POST سیستم مربوط است. سرعت بوت بيشتر سیستم‌عامل‌ها به یکدیگر نزدیک است و تقریباً برتری مشهودی نسبت به یکدیگر ندارند.
در کنار این آزمایش، آزمایش خاموش‌کردن سیستم نیز انجام شده که نتایج آن در شكل 4 نمایش داده شده و تأییدی برطولاني‌تر بودن فرآیند خاموش شدن سیستم در ویندوز است. مهم‌ترین قسمت آزمایش‌ها اما به آزمایش ورودی/ خروجی سیستم مربوط است که بسیار قابل توجه هستند. نخستين آزمایش در این قسمت، سرعت کپی‌کردن فایل‌هاي کوچک از یک حافظه USB به روی هارددیسک سیستم توسط سیستم‌عامل است. در این آزمایش 2154 فایل در 127 پوشه با حجم کلی 603 مگابایت در‌نظر‌گرفته شده است. نتایج اين آزمايش در شكل 5 نشان داده شده است. همان‌طور که مشاهده مي‌شود، سرعت انتقال داده‌ها در لینوکس، چیزی در حدود نصف رقبای ویندوزی خود است. در ادامه، سرعت انتقال داده‌ها از روی هارددیسک به نقطه‌اي دیگر روي همان هارددیسک مورد بررسی قرار گرفته که نتایج آن در شكل 6 آورده شده است.
(http://meta4u.com/forum/index.php?action=dlattach;topic=9938.0;attach=8216;image)
شکل 1- زمان مورد نياز براي نصب سيستم‌عامل
(http://meta4u.com/forum/index.php?action=dlattach;topic=9938.0;attach=8218;image)
شکل 2- فضاي استفاده شده پس از نصب سيستم‌عامل
(http://meta4u.com/forum/index.php?action=dlattach;topic=9938.0;attach=8220;image)
شکل 3- زمان لازم براي بوت شدن سيستم
سرعت‌هاي محاسبه‌شده در لینوکس‌ها و ویندوزهای ویستا تقریباً شبیه و بسیار نزدیک هستند، اما تفاوت فاحش ویندوز 7 با بقیه سؤال بزرگی را به ذهن متبادر مي‌كند. توجه کنید نسخه ویندوز استفاده شده، نسخه نهایی یا
Ultimate است. آزمایش بعدی انتقال یک فایل بزرگ از حافظه USB به روی هارددیسک و همچنین در ادامه، انتقال آن از روی هارد به روی نقطه دیگری از هارددیسک است. شكل‌هاي 7 و 8 به ترتیب نتایج این آزمايش‌ها را نشان مي‌دهد. در این قسمت با این‌که لینوکس‌ها باز هم به سادگی از پس کاربر برآمده‌اند، اما این بار ویندوز ویستا عملکرد کندی از خود نشان مي‌دهد. یکی از مهم‌ترین مسائلی که در این سرعت انتقال‌ها در ویندوز مؤثر است، نیاز ویندوز به کنترل دائم روي محتوای
DRM فایل‌ها است،در حالی که لینوکس چنین کاری را انجام نمی‌دهد.
(http://meta4u.com/forum/index.php?action=dlattach;topic=9938.0;attach=8222;image)
شکل 4- زمان لازم براي خاموش كردن سيستم
(http://meta4u.com/forum/index.php?action=dlattach;topic=9938.0;attach=8224;image)
شکل 5- زمان لازم براي انتقال يك فايل كوچك از USB به هاردديسك
(http://irfreeup.com/images/57869812870313498554.jpg)
شکل 6- زمان لازم براي انتقال فايل‌هاي كوچك از هاردديسك به هاردديسك
(http://irfreeup.com/images/17379376691673480720.jpg)
شکل 7 - زمان لازم براي انتقال فايل‌هاي بزرگ از USB به هاردديسك
در پایان، نسخه پایتونی شده آزمون ریچاردز (که برای ارزیابی عملکرد سیستم با استفاده از اجرای وظایف زمان بر) را روي همه سیستم عامل‌هاي موجود اجرا مي‌كنيم. توجه کنید، نسخه‌هاي 8 اوبونتو از پایتون2/5/2و نسخه 9 آن از پایتون 4/5/2 استفاده مي‌كنند. به همین دلیل، روي ویندوز نیز از پایتون 4/5/2 استفاده شده است. شکل 9 نتایج را ارائه مي‌كند. همان‌طور که مشهود است، سیستم‌هاي مذکور در اجرای این آزمایش مشابه یکدیگر عمل‌کرده‌اند و نتیجه مهم آن این است که استفاده از یک سیستم 64 بیتی در انجام امور پردازشی سنگین مناسب‌تر خواهد بود. لازم به ذکر است که آزمایش‌هاي فوق با استفاده از سیستم فایلی ext3 روي لینوکس‌ها انجام شده است. استفاده از سیستم فایلی ext4 نتایج به‌دست آمده توسط اوبونتو را به میزان 25 درصد بهبود خواهد بخشید. شكل 10 نتایج مرتبط را نشان مي‌دهد.
(http://irfreeup.com/images/18744601797577307044.jpg)
شکل 8- زمان لازم براي انتقال فايل‌هاي بزرگ از هاردديسك به هاردديسك
(http://irfreeup.com/images/32850640236381753311.jpg)
شکل 9- نمره شاخصRichards
(http://irfreeup.com/images/58551454813685703019.jpg)
شکل 10 - مقايسه عملكرد سيستم‌هاي فايلي EXT3 و EXT4
کارا و رایگانسیستمعامل لینوکس در حوزه دسکتاپ به مراتب کاراتر از دیگر سیستم‌عامل‌ها است. این مطلب از جنبه‌هاي گوناگوني قابل بررسی و مقایسه است که مهم‌ترین آن‌ها امکان استفاده از لینوکس به‌صورت زنده (بدون نياز به نصب) در طیف وسیعی از سیستم‌هاي سخت‌افزاری قوی یا ضعیف است. به‌طوری‌که یک توزیع منفرد از لینوکس مانند اوبونتو را هم مي‌توان روی یک نت بوک ارزان قیمت ضعیف به‌صورت زنده از روی یک حافظه USB اجرا کرد و هم مي‌توان آن را روي یک سیستم دسکتاپ بسیار قوی اجرا كرد.
همچنين، در صورتی به عنوان مثال که یک لپ‌تاپ
Dell XPS M1530 با پردازنده
Core2Duo و تمام ملحقاتش را در نظر بگیریم، یک توزیع معمول لینوکس مانند فدورا با یک
Live CD 600 مگابایتی مي‌تواند به سادگی و در مدت پنج دقیقه و بدون اعمال تغییرات در هارددیسک سیستم، تمام امکانات سیستم سخت‌افزاری (از جمله کارت وای‌فای و وب‌کم) را فعال کرده و امکان مدیریت فایل (حتی روی پارتیشن‌هاي NTFS)، انجام امور روزمره و اتصال به اینترنت را برای کارهایی مانند مرور و گفت‌وگوي ویدیویی فراهم آورد.
کاربر در صورت تمایل مي‌تواند همین مجموعه را روي هارددیسک نصب کرده و سیستم‌عامل سابق خودرا نیز به‌صورت بوت‌دوگانه يا
Dual Boot حفظ كند. در حالی که با کاراترین سیستم‌عامل تجاري بازار، یعنی ویندوز7 با سهم سي‌درصد از کل سیستم‌عامل‌هاي موجود روي كامپيوترهاي جهان، نیاز به نصب و انتقال بیش از ده گیگابایت اطلاعات روي هارددیسک وجود دارد و پس از گذراندن فرآیند 20 تا 40 دقیقه‌اي نصب، برای اتصال به اینترنت، به دانلود یا نصب درایورهای کارت شبکه و وب‌کم خود نیاز خواهید داشت. در ادامه نیز باید برنامه‌هاي جانبی مختلفی را برای انجام امور کاری خود نصب کنید. اینجا است که مي‌توان شاخص‌هاي کارایی در برابر قیمت و کارایی در برابر حجم و میزان پردازش را تعریف کرد و به این نتیجه رسید که سیستم‌عامل لینوکس از شاخص کارایی بسیار مناسب‌تری نسبت به سیستم‌عامل ویندوز و البته مک برخوردار است. در جدول1 بین سیستم‌عامل‌هاي مذکور مقايسه‌اي انجام شده است که توجه به آن، نكته‌هاي بسیار قابل توجهی را در بر دارد.
(http://meta4u.com/forum/index.php?action=dlattach;topic=9938.0;attach=8226;image)
امن‌تر استدر زمینه امنیت لینوکس و مقایسه آن با سیستم‌هاي فراگیر ویندوز حرف و حدیث‌هاي بسیاری مطرح است. براساس آمارهای شرکت‌هاي امنیتی تا سال2009 حدود دو میلیون بد افزار برای ویندوز ساخته شده و گسترش یافته‌اند، در حالی که لینوکس تنها هدف هشتصد بدافزار قرار‌گرفته است. با این اوصاف، بسیاری معتقدند، بر مبنای اصل امنیت از طریق ابهام Security via Obscurity، سیستم‌هاي منبع بسته امنیت بیشتری دارند و به دلیل این‌که کد آن‌ها در اختیار همه نیست، مشکلات امنیتی آن‌ها نیز کمتر مشهود بوده و امنیت بیشتری دارند. در اینجا باید گفت، این ادعا کاملاً اشتباه بوده و ادعایی کاملاً نادرست است. با این‌که کد سیستم‌عامل لینوکس و برنامه‌هاي آن باز بوده و در اختیار همه است، اما فضای اجرایی نرم‌افزار در سیستم‌عامل با استفاده از حقوق دسترسی محافظت‌شده و دسترسی به بسیاری از امور برای برنامه‌ها فراهم نيست.
همچنين، به‌دلیل باز بودن كد برنامه‌ها به محض نمایان‌شدن حفره‌هاي امنیتی در سیستم، هر‌کسی حتی خود کاربر مي‌تواند به برطرف كردن این عیوب اقدام كند و این امر سرعت پاسخ به مشکلات امنیتی را بسیار افزایش مي‌دهد. حال این قابلیت و امکانات را با ویندوز و سیستم‌هاي زیر‌مجموعه منبع بسته‌اي مقایسه کنید که در برخی از موارد ارائه اصلاحيه امنیتی برای سیستم تا یک ماه پس از آشکار شدن مشكل طول مي‌کشد (مورد ادوبی ریدر را به یاد آورید).
"فضای اشغال شده توسط اوبونتو به همراه نرم‌افزارهای آفیس و مرورگر‌هاي مختلف اینترنتی و همچنین چند برنامه ویرایش عکس و گفت‌وگو، یک پنجم فضای مورد نیاز ویندوز هفت 64 بیتی است."
[/b]
با اين‌همه، دور از انصاف است كه تعداد بدافزارهاي دو سيستم‌عامل لينوكس و ويندوز را با يكديگر مقايسه كنيم و نقش سهم 90 درصدي مايكروسافت را از بازار سيستم‌عامل‌هاي دسكتاپ در اين وضعيت ناديده بگيريم. آشكار است كه اين گستره استفاده فرصت‌هاي بسيار بزرگي را براي خرابكاران ونويسندگان بدافزار فراهم كرده است.جدول 2 فهرستي از دلایل امنیت بیشتر لینوکس نسبت به ویندوز را به‌صورت اجمالی ارائه مي‌كند. این در حالی است که یکی از شرکت‌هاي فعال در زمینه امنیت با نام
Secunia در سال 2010 اعلام کرد، محصولات اپل از بیشترین نفوذپذیری امنیتی در مقابل دیگر سیستم‌ها (حتی نسبت به ویندوز) رنج مي‌برند. به همین دلیل، تنها به مقایسه ویندوز و لینوکس پرداخته‌ایم.
(http://meta4u.com/forum/index.php?action=dlattach;topic=9938.0;attach=8228;image)
"به‌دلیل باز بودن كد برنامه‌ها به محض نمایان‌شدن حفره‌هاي امنیتی در سیستم، هر‌کسی حتی خود کاربر مي‌تواند به برطرف كردن این عیوب اقدام كند و این امر سرعت پاسخ به مشکلات امنیتی را بسیار افزایش مي‌دهد."
[/b]
نتیجه گیریدر نوشتار حاضر به بحث و بررسی درباره وضعیت لینوکس در حوزه دسکتاپ پرداختیم و آن را با محبوب‌ترین سیستم‌عامل حال حاضر، یعنی ویندوز مقایسه کردیم. با این‌که واقعاً بهتر بودن و برتري یک سیستم‌عامل بر دیگری به پارامترهای متعددی مانند نیازمندی‌هاي کاربر و هزینه و سطح دانش وی و... وابسته بوده و در بسیاری مواقع کاملاً سلیقه‌اي و شخصی است، اما با بررسی بعضی شاخص‌ها به این نتیجه رسیدیم که لینوکس شایستگی‌هاي بسیاری دارد که نمی‌توان به سادگی از کنار آن‌ها عبور کرد. به همین دلیل است که نهادهای دولتی، آموزشی و غیر دولتی بزرگی در سطح دنیا از جمله دولت برزیل، هند، چین، اسپانیا، بخش‌هایی از آلمان، فرانسه، ارتش روسیه، نهادهای آموزشی کشور پرتغال و بسیاری دیگر از شرکت‌هاي خصوصی در سطح دنیا به فکر استفاده از لینوکس در سطح وسیع افتاده‌اند. اگرچه هنوز هم وجود توزیع‌های مختلف لینوکس در سطح دنیا، عدم وجود یک محیط توسعه شایسته و کارا مانند دات نت، عدم وجود متولی‌متمرکز و پايین‌بودن سودآوری نرم‌افزار در آن از بزرگ‌ترین مشکلات امروزی لینوکس به شمار مي‌آیند، اما آینده لینوکس دسکتاپ با توجه به اقداماتی که در حال انجام است، بسیار امیدوار‌کننده به نظر مي‌رسد. لینوکس نیز همانند توسعه‌دهندگان انسانی‌اش در حال تکاملی سریع بوده و تا رسیدن به بلوغ کامل، راه زیادی در پیش دارد.